مهین ملک زاده _ روز کارمند و هر سال دریغ از پارسال!

بعضی از روزهای تقویم شمسی به پاس قدردانی از تلاش های ارزشمند قشر خاصی از جامعه به نام آن ها نامگذاری شده است از این رو همه ساله در هفته دولت ، چهارم شهریور به روز کارمند اختصاص می یابد و در این روز برای گرامیداشت  کارگزاران دولت و ارج نهادن به خدمات آنها، با تبیین ملاک های انتخاب، کارمندان نمونه به عنوان شاخص ها و نمایندگان خیل عظیم کارکنان در کل کشور، انتخاب می شو ند و مورد تشویق و تقدیر قرار می گیرند.قرارگرفتن این مناسبت در بطن مناسبت های نامگذاری شده روزهای هفته دولت اتفاقا باید موجب مورد توجه ویژه واقع شدن این مناسبت می شد اما جز در اندک مواردی خاص توجه چندانی بدان نشد.کارمندان در بخش های خصوصی و دولتی نیروهای مولد و اثرگذار یک مجموعه هستند لذا به نوعی مهم ترین سرمایه یک نهاد یا سازمان محسوب می شوند.

اینکه هر سال در روز کارمند با مولفه های مورد نظر و مورد تایید یک مجموعه، فرد یا افرادی به عنوان کارمند نمونه، برگزیده،معرفی و قدردانی بشوند بدون شک فقط خوشایند عده اندکی خواهد بود.در محیط های کاری و اداری به ویژه محیط های دولتی گاهی عواملی ملاک انتخاب شایسته افراد می شود که کمترین ارتباط را با شایستگی و کاربلدی افراد دارد و گاهی توصیه،سفارش و یا نظر فردی در مجموعه مدیریتی عامل انتخاب و تکریم و تشویق می شود البته این موضوع را نمی توان به همه جمع های اداری نسبت داد اما وجودش را هم نمی توان انکار کرد.برخی بی احترامی ها و بی توجهی ها و از همه مهم تر تبعیض ها زمینه ساز فقدان انگیزه در میان کارمندان است.وقتی تنبیه برای اشتباهی کوچک و عدم تشویق برای عملکردی چشمگیر اعمال شود کارمندان روحیه سالم کاری و انگیزه و نشاط خود را از دست می دهند.

حال سهم این قشر از آنچه باید باشد و نیست تنها یک روز در تقویم رسمی کشور است که آن هم به ویژه در این سال های اخیر در حال کم رنگ رشدن و به حساب نیامدن است البته این دیگ برای آن عده از کارمندان که شرایط کاری با ثبات تر و رابطه استخدامی محکم تری دارند از قضا خوب می جوشد اما بی نوا آن کارمندی که همه چیز به نام اوست و به کام مدیر و معاون و غیره.هر چند بنا نداریم مصایب کارمندی و علل بی انگیزگی کارمندان و تبعات بی توجهی ها نسبت به آنها را در این چند سطر موشکافانه مورد نقد و بررسی قرار دهیم اما پرواضح است که فقدان برخی کم کاری ها در چنین مناسبت هایی ماحصلی جز در خود فرو رفتن و استعفای پیش از استعفا نیست!

استعفا از شغل، تنها محدود به استعفای قانونی نمی شود  در این صورت  بدیهی است که  امروزه با شکل دیگری از استعفا به نام استعفای عاطفی یا کناره گیری احساسی در محیط های کاری مواجه هستیم. این اتفاق درست زمانی رخ می‎‌دهد که فرد در محیط کار حضور فیزیکی دارد اما از لحاظ احساسی و عاطفی، خود را از محیط کارش جدا می‎‌داند.

یقین داریم در میان خوانندگان مان کارمندانی وجود دارند که چنین حالتی را با تمام وجود لمس و تجربه کرده اند و لذا متوجه دشواری و آسیب های روانی ناشی از استعفای عاطفی در محیط کاری خود هستند. استعفای عاطفی امری تدریجی است و بنا به دلایل مختلف که به بخش کوچکی از آنها اشاره شد رخ می دهد و در گذر زمان کارمندان و حتی مدیران را تحت تأثیر قرار می‌دهد و انگیزه تلاش جهت پیشرفت و ارتقای مجموعه کاری را از بین می برد.این نوشتار هر چند با تاخیر و پس از تاریخ رسمی روز کارمند چاپ شده است اما از انگیزه و ضرورت بیان و پرداختن به آن نمی کاهد.در گوشه و کنار شهر شنیدیم که برخی از مدیران حرکت های خلاقانه و مشفقانه ای برای شیوه تبریک گفتن به کارمندانشان انجام داده اند اما متاسفانه در بعضی اداره ها و سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی این مناسبت در میان مناسبت های هفته دولت و مناسبت ها و مشغله های دیگر به تعبیری گم شده استشاید حداقل کاری که مدیر یک مجموعه می توانست جهت تکریم نیروهایش انجام دهد اختصاص دادن ساعتی از آن روز برای تبریک حضوری و به اصطلاح سرکشی های هدفمند و محترمانه بود که جز بلند شدن از روی صندلی های چرمی چرخدار و صرف یک یا دو ساعت، هزینه دیگری نداشت.هر چند وجود چنین مناسبت هایی در تقویم رسمی شکل قراردادی و گاهی حالت استعاری دارد اما نباید با سهل انگاری از کنار چنین مناسبت هایی گذشت و چه خوب است که مدیران در همه عرصه ها همه را به یک چشم ببینند و حساب بانکی عده ای صفرهای های تشویقی مکرر نگیرد و عده دیگر حتی از یک تبریک ناقابل بی نصیب بمانند.

در خاتمه ما نیز به سهم خود، این روز را به همه کارمندان بخش های خصوصی و دولتی تبریک عرض می نماییم و آرزو داریم در مناسبت های تقویم رسمی کشور به ویژه در بحث گرامی داشت ها، از کمیت کاسته و به کیفیت افزوده شود.