محمد همتی – انتخابات به زبان ساده
- شناسه خبر: 5979
- تاریخ و زمان ارسال: 1 خرداد 1402 ساعت 1:59
* منتسکیو از اندیشمندان سیاسی فرانسه در عصر روشنگری و قریب ۳۰۰ سال پیش در کتاب روح‌القوانین می‌گوید: «دمکراسی‌ها به دو طریق از هم می‌پاشند، یکی روح نابرابری و دیگری شدت برابری. روح نابرابری هنگامی است که شهروندان منافع شخصی خود را در پیش می‌گیرند و دراین‌صورت هر کس در راستای منافع خود، حقوق شهروندان دیگر را ضایع می‌کند و در صدد دستیابی و قدرت سیاسی بر آنان برمی‌آید. شدت برابری زمانی است که مردم به برابری به‌عنوان شهروند قانع نمی‌شوند و خواستار برابری در همه‌ی جنبه‌ها هستند.»
کتاب «نامه‌های ایرانی» منتسیکو که گفتگوی دو نفر ایرانی که در فرانسه به گشت‌وگذار مشغولند و نظراتشان را درباره‌ی فرانسه و بطورکلّی اروپای آن زمان بصورت طنزآمیز نقل می‌کنند نیز دراین‌راستا خواندنی و شنیدنی است.
* قانون اساسی جمهوری اسلامی، چهار ستون پایه‌ی مردم‌سالاری در ایران را بر انتخابات آزاد، رقابتی و بدون دخالت نظامیان و دولت‌های در سایه بنا نهاده است. در این انتخابات مردم سرنوشت خود را تعیین می‌کنند، انتخابات خبرگان، ریاست‌جمهوری، مجلس و شوراها اگر بر مبنای عدالت و قانون استوار باشد قطعاً حضور حداکثری مردم را به‌همراه خواهد داشت و تیغ استصواب سرهای بسیاری را در عرصه‌ی سیاسی نخواهد برید، اگرچه وجود نهادهای نظارتی بر اجرای قانون اساسی در کشورهایی که قرن‌ها پیش دمکراسی را تجربه کرده‌اند یک ضرورت است امّا بد اجرا کردن قانون و بی‌طرف نبودن در آن می‌تواند فضای سیاسی کشور را غبارآلوده سازد. وقتی باهنر نماینده‌ی پیشین مجلس و ازاصول‌گران می‌گوید که:» لاریجانی به‌خاطر همکاری با دولت روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری رد صلاحیت شد»، خود بر مظلومیت اجرای مردم‌سالاری در ایران صحّه می‌گذارد. نمی‌شود یکصد هزار نفر در کشور با تشکیل پرونده و استشهاد محلی، نظریات و مستندات چهار نهاد استعلام‌دهنده‌ی انتخاباتی را وتو یا خنثی کنند؟!
* نگرانی بخش گسترده‌ای از جامعه که به انتخابات باور ندارند ازآن‌جایی سرچشمه می‌گیرد که مجلس انقلابی در اصلاح قانون انتخابات به همراهی دولت بر محدود کردن کاندیداها با روش‌های خاص نظارتی تأکید کرده و حتی رد صلاحیت بعد از انتخابات را نیز از قانون حذف نمی کند؟! باید مرز بین نظارت و دخالت را بازتعریف دوباره کرد و در اصلاح قوانین موجود بازنگری جدّی بعمل آورد تا شائبه‌ی مهندسی انتخابات به حداقل برسد، وجود داور بی‌طرفی که اخلاق و عدالت را بر سیاست ترجیح می‌دهد باعث حضور حداکثری مردم در یک رقابت پرشور خواهد شد.
* انتخابات ترکیه برگزار شد. این انتخابات 5/88 درصد مشارکت، بالاترین مشارکت در تاریخ انتخابات ترکیه و در خاورمیانه و بسیاری از کشورهای اروپایی بود. در این انتخابات احزاب نقش اساسی را ایفا می‌کردند، احزاب سکولار، لائیک، ملی‌گرا، اسلام سکولار و حامیان تفکّر اسلامی مدرن در قالب بیش‌از ۲۴ حزب در انتخاب نمایندگان پارلمان و رئیس‌جمهور با هم رقابتی نفس‌گیر را داشتند، موضوعی که در کشورمان نهادینه نشده است. یادمان نمی‌رود در سال ۱۳۲۷ شمسی بعد از ترور شاه، آیت‌الله کاشانی متهم به همکاری در این ترور به زندان و تبعید محکوم شد؛ امّا علی رغم تبعید در انتخابات مجلس شانزدهم شرکت و با رای بالایی توسط مردم تهران برگزیده می شود ؛ چرا ردّ صلاحیت نگردید و این نشانه‌ی چیست؟! لازم است در مجالی دیگر به تحلیل آن پرداخت. امّا احترام به آرای مردم در آن قابل‌توّجه است؟! در ترکیه نیز یک زندانی سیاسی عضو حزب کارگران به مجلس راه می‌یابد تا اوج دمکراسی را به نمایش گذارد.
* دوقطبی انتخابات در ترکیه علی‌رغم خوی استبدادی اردوغان می‌تواند یک فرصت یا تهدید باشد بخصوص مشارکت گسترده ترک‌های خارج از کشور که در بسیاری از مواقع پشتیبان کشورشان هستند. باید برای حکمرانان و سیاست خارجی ما یک درس باشد، صدها هزار ایرانی که می‌توانستند هر یک سفیری در عرصه‌های مختلف برای کشورمان باشند با پرچمی متفاوت در ده‌ها کشور جهان بر علیه جمهوری اسلامی فعالیت می‌کنند، آیا همه آن‌ها و میلیون‌ها ایرانی مهاجر با میلیاردها دلار سرمایه و نخبگان علمی جهان، همه از منافقین و فرزندان ساواکی‌های فراری می‌باشند؟! چرا دیپلماسی منفعل خارجی ما مانند ترکیه این تهدیدها را به فرصت تبدیل نمی کند؟!
* شهرداران آنکارا و استانبول که مخالف دولت اردوغان هستند، خبرگزاری دولتی آناتولی را متهم به اعلام نتایج نادرست انتخاباتی کرده و قلیچداراوغلو را پیروز انتخابات نامیدند و دفتر ریاست‌جمهوری ترکیه، اردوغان را پیروز انتخابات نامید. امّا هیچ‌یک متهم به فتنه‌گری نشدند و هنوز حصری را نمی بینیم ؟!اگرچه دخالت‌های حزب مستقر اردوغان می‌تواند تبعاتی را پس‌از دور دوم به‌همراه داشته باشد.
انتخابات از ساعت ۸ شروع و ساعت ۱۷ به وقت محلی یعنی ۹ ساعت و بدون تمدید به سبک انتخابات ایرانی به پایان می‌رسد و ساعت ۲۱ نتایج اولیه اعلام می‌شود؟! آیا شیوه‌ی انتخابات و اعلام نتایج آن در ایران نیازمند بازنگری و اصلاح نیست؟!
به قول سهراب سپهری، بیاییم از تهدید وتطمیع دست برداریم و» بد نگوییم به مهتاب اگر تب داریم،»
