به قلم سردبیر – رویکرد تازه در عقلانیّت سیاسی

به قلم سردبیر – رویکرد تازه در عقلانیّت سیاسی

واقعیّت‌های سیاسی و اقتصادی و بویژه ناآرامی‌های ماه‌های اخیر و همچنین مسائلی که در این زمینه در داخل و خارج کشور حاکم می‌گذرد خود انگیزه‌ای شد جهت رویکرد سیاست خارجی اخیر ایران تا در امور کشورداری با فارغ شدن و فاصله گرفتن از تخیّلات پرهزینه و ویرانگر سیاسی به‌جای تدبیر سیاسی، زمامداری ایران را بر آن داشت تا جهت پرهیز از هزینه‌های غیرقابل‌تحمّل و بیرون آمدن از انزوا و انسداد سیاسی، درایت و عقلانیّت سیاسی را سرلوحه‌ی کنش‌های مغفول مانده‌ی خود کند که نشانه‌اش هم پذیرش پادرمیانی عراق و چین در توافق جهت ایجاد رابطه با عربستان سعودی است و نیز براساس شنیده‌ها، ورود هیئتی است جهت مذاکره و تجدید رابطه با بحرین و نیز زمزمه‌هایی است در برقراری روابط با بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین کشور عربی به نام مصر؛ دلیلش هم ابراز نگرانی از تجدید احتمالی این رابطه است از ناحیه‌ی تل اویو، همچنین شک نباید کرد که یکی از علل تعلیق خریدهای نظامی امارات از اسرائیل، همین گرمی روابط میان تهران با کشورهای عرب حاشیه‌ی خلیج فارس و کم‌رنگ شدن ایران هراسی است و بیفزایید در این فضای رابطه‌ها، اظهارنظر صریح «عبدالعزیز البکیر» وزیر مشاور و عضو برجسته‌ی دولت نجات ملّی یمن وابسته به انصارالله است به اینکه جنگ یمن پس‌از ۸ سال تمام شد و در ادامه‌ی این توجیهات بسیار مورد عنایت است واکنش و اقبال اتحادیّه‌ی عرب به این‌که توافق عربستان و ایران موجب ثبات در منطقه می‌شود و از آن‌سو نیز زمزمه‌های مثبتی است در خروج از انسداد سیاسی لبنان و انتخاب رئیس‌جمهوری آن کشور با توجّه به اینکه اسرائیل نیز با حزب‌الله لبنان در استخراج نفت از دریای مدیترانه، به توافق رسیده است.
نکته اینجاست که در ظاهر قضیّه، این رویدادها، بی‌حضور و دخالت آمریکا و متحّدان اروپایی‌اش انجام پذیرفته، تا جایی‌که روزنامه‌ی آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» در اظهارنظری اعلام نمود که: «پکن در حال برنامه‌ریزی نشست میان ایران و کشورهای شورای همکاری است.» که البّته این وقایع سیاسی بی‌شک از جانب صاحب‌نظران هم، ضعف هژمونی آمریکا تلقی شده و دلیل هم بیان صریح «سیمور هرش» روزنامه‌نگار مطرح آمریکایی است که در افشاگری‌های اخیر، درمورد دخالت آمریکا در موضوع خرابکاری خطوط «نورد استریم» به حماقت سیاسی بایدن و کارآمد نبودن قدرت و هژمونی آمریکا تصریح کرده‌است.
با همه‌ی موارد مثبت بالا، اکنون بهترین فرصت برای ایران که ضمن حفظ روابط خوب و معقول و عزت‌مندانه با اعراب، وارد گردونه‌ی اقتصاد و سیاست بین‌المللی شود چون ظرفیت عظیم ایران در موارد مختلف اعم از سرمایه‌های انسانی و مادی، چنین رویکردی را پذیراست و چنین به‌نظر می‌رسد که ملایمت آمریکا نسبت‌به ایران و روی خوش نشان‌دادن در برخی امور ناشی از همین توان‌مندی‌های بالقّوه و بالفعل سرچشمه می‌گیرد چرا که اروپا و آمریکا هم به‌هیچ‌وجه حاضر نیستند که چین جای آن‌ها را در منطقه بگیرد بویژه آن‌که زمزمه‌ی میانجی‌گری چین هم میان روسیه و اوکراین به گوش می‌رسد. ضمن آن‌که غرب به‌هیچ‌وجه علاقه ندارد با وجود مسائل داخلی اسرائیل و تضادها و تناقض‌های آشکار و پنهانش در برابر ایران و اعراب، در موضع انفعال و ضعف بوده درنهایت، جای پای غرب با این ضعف نماینده‌ی آن‌ها در منطقه، گم شود!
بااین‌حال، موفقیّت در موارد بالا و پیوستن به روابط بین‌المللی، مستلزم دو نکته‌ی اساسی است که بدون آن رسیدن به مقصود ممکن نیست: اوّل، عدالت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی داخلی، آن‌چنان که نظام به مانند دوران گذشته و صدر انقلاب پشتوانه‌ی مردمی داشته باشد که در دنیای توسعه‌یافته، این امر، حرف اوّل در ورود به روابط بین‌المللی است چراکه نظام حقوقی حاکم بر جهان نمی‌پسندد که حکومتی، رأی و حمایت مردم را نداشته باشد، پس باید در جلب حمایت مردم بیش‌از پیش کوشید و دوم، وجود سیاست منسجم در امور روابط با دیگر کشورهاست و نیز عدم دخالت آمران غیرمسئول در این امر و وحدت رویه و هماهنگ با سیاست داخلی و پرهیز از مزاحمت‌های جانبی و حاشیه‌ای از آن نمونه که در برجام و در تعرّض به سفارت‌خانه‌ها و کنسول‌گری‌ها پیش آمد و ما را گرفتار عوارضی نمود که هنوز هم از زیر بار سنگین آن نتوانسته‌ایم قد راست کنیم. کنش‌هایی که مخالف عقلانیّت سیاسی به شمار می‌رود