نکته های ناب قرآنی(96)

ج : چهل رهنمود تربیتی در قرآن :
22 – مشورت ، مشاوره :
یکی از مسائل مهم تربیتی مشورت با متربّیان ، آموختن روش های مطلوب مشورت و از سوی دیگر مشاوره با آن هااست . این که چگونه خود بادیگران درکارها و امور مختلف مشورت کنند: ( وَ اَمرُهُم شُوری بَینَهُم …شوری 38 ) و خود مربّی مشاور خوبی برای آنان باشد ( وَ شاوِرهُم فِی الامر ….آل عمران 159 )
قرآن درآیه 38 شوری می فرماید :
( مؤمنان کسانی هستند که دستور خدارا اجابت کرده و نماز برپا می دارند . و کارشان درمیان آن ها به مشورت است ، و از آن چه داده ایم انفاق می کنند)
و درآیه 159 آل عمران خطاب به پیامبر ص می فرماید :
( پس به برکت رحمت الهی باآنان نرمخو شدی ، و اگر تندخو و سخت دل بودی قطعاَ از پیرامون تو پراکنده می شدند . پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و درکارها با آنان مشورت کن .و چون تصمیم گرفتی برخداتوکل کن ……)
پیامبر اعظم ص به عنوان بزرگ ترین مربّی بشر درموقعیّت های مختلف ازاین امر استفاده کرده و مسلمانان را درامر مشورت راهنمائی فرموده اند . و از اهل بیت ع هم روایات مختلفی در این زمینه نقل شده است .
طرح یک سؤال :
مشورت درچه اموری ، باچه کسانی و چگونه باید باشد ؟
روایات گوناگون اهل بیت ع پاسخ مناسبی برای این سؤال است :
1 – علی ع می فرمایند :
( کسی که باصاحبان خرد مشاوره کند ، بانورعقل های مختلف نور و روشنائی می یابد )(غررالحکم و دررالکلم )
2 – درسخن دیگری از همان حضرت ع نقل شده که فرمودند:
( مشورت عین هدایت است وکسی که فقط به رأی خود متّکی باشد دچار مخاطره می شود ) ( بحارالانوار 75/ 104)
3 – رسول اکرم ص فرمودند :
( هیچ کسی بادیگری مشورت نمی کند مگر این که به راه رشد هدایت می شود ) (میزان الحکمه 5/211)
4 – همان حضرت درسفارشاتشان به حضرت علی ع می فرمودند :
( ای علی با انسان های ترسومشورت نکن که راه دررفت از مشکلات را برای تو سخت و تنگ می کنند . و بابخیلان مشورت نکن که تورا از هدفت باز می دارند . و با انسان های حریص مشورت نکن که بدی کارهارا برای توزیبا جلوه می دهند )( بحار الانوار 73/ 304)
5 – علی ع می فرمایند :
( ازرسول خدا ص پرسیدم : اگر برای من مسئله ای پیش آمد که حکم آن دروحی الهی و سنّت روشن نشده ، چه فرمانی به من می دهید ؟ رسول خدا فرمودند : آن موضوع را مورد مشورت اهل فهم و عبادت ، از انسان های مؤمن قرارده ، وفقط با رأی ونظر خودت حکم مکن ) (میزان الحکمه 5/217)
البتّه مشخّص است که علی ع باب مدینه ی علم پیامبرص نیازی به این مشورت ها ندارند ، اما بااین سفارشات تکلیف مردم و به ویژه مربّیان مشخّص است
هرکه بی مشورت کند تدبیر
غالبش برغرض نیاید تیر
بیخ بی مشورت که بنشانی
بر نیارد به جز پشیمانی
( سعدی )
مشورت بااهل دانش هست یارا رهگشا
همدلی با اهل دل باشد چو باغی با صفا
مشورت کن بایقین با اهل بینش یاورا
تا رسی بر کار نیکو ای رفیق مه لقا
( منصور مقدم )
والسّلام ( ادامه دارد )