علیرضا اسلام زاده پزشک : زانو درد

درد زانو (به انگلیسی: Knee Pain) یک شکایت عمده در میان بسیاری از افراد جامعه است و عوامل مختلفی در ایجاد آن دخالت دارند. مفصل زانو از مفاصل بزرگ بدن است که به علت فشارهای پیوسته و زیادی که در فعالیت‌های روزمره به آن وارد می‌شود، مستعد بسیاری از آسیب‌ها است. ازطرفی بیماری‌های مختلفی این مفصل بزرگ و مهم را درگیر می‌کنند. آگاهی نسبت به عواملی که باعث درد زانو می‌شوند به ما کمک خواهد کرد تا با تشخیص سریعتر به درمانی بهتر دسترسی پیدا کنیم. درد زانو ممکن است در خود مفصل زانو یا اطراف آن باشد.
مفصل زانو:
به دلیل اینکه مفصل زانو پلی را بین مفاصل مچ پا و ران ایجاد می‌کند بنابراین آگاهی نسبت به ساختمان آن جهت مراقبت بیشتر از آن لازم است. دو حرکت مهم زانو از نظر حرکت شناسی، خم شدن (Flexion) و صاف شدن (Extension) است. البته مفصل زانو جزیی چرخشی(Rotation) نیز دارد ولی میزان این حرکت خیلی کم است.
در ساختار مفصل زانو سه استخوان شرکت می‌کنند که عبارتنداز:-استخوان ران,-استخوان درشت نی,-استخوان کشکک
سه بخش در مفصل زانو وجود دارد. مفصل اصلی در زانو مفصل درشت نی-رانی (تیبیوفمورال) نامیده می‌شود که شامل دو بخش داخلی و خارجی است. استخوان‌های ران و کشکک مفصل کشککی-رانی (پاتلوفمورال) را تشکیل می‌دهند که بخش سوم در زانو است.
ثبات مفصل به وضعیت و ساختار عضلات، رباط‌ها (عناصری که استخوان‌ها را به هم وصل می‌کند), کپسول مفصلی و همچنین راستای اندام تحتانی بستگی دارد.
علل زانودرد چیست؟
زانو درد بسته به سن افراد علل مختلفی دارد. به طور کلی زانودردها به دو دسته تقسیم می شوند:
یکی آنهایی که علل ثانویه دارند، مثلا فردی که دچار شکستگی زانو شده است.در یکسری افراد هم زانودرد علت اولیه دارد، مانند افرادی که التهاب مفصل (آرتریت) زانوداشته و غضروف مفصل زانوی آنها تخریب شده است.
چه افرادی دچار درد زانو می شوند؟
اصولا بر اساس سن بیمار که در چه سنی از زانو درد شکایت می کند، افراد به دو دسته تقسیم می شوند:
۱- یکی افراد جوانی که معمولا از لحاظ ورزشی و تحرک بدنی فعال هستند و از درد جلوی زانو شکایت می کنند و درد آنها بیشتر موقع نشست و برخاست ایجاد می شود، به خصوص هنگامی که به کوه می روند و از کوه پاین می آیند، و یا از پله بالا و وپاین می روند، و یا هنگام نماز خواندن در نشست و برخاست از درد زانو شکایت می کنند.
2- دسته دوم هم افرادی هستند که در سنین کهنسالی هستند و بیشتر تخریب غضروف مفصل زانو در این افراد است که موجب درد می شود که منجر به آرتروز می گردد.خودتان را با فعالیت زیاد خسته نکنید، بلکه در اولین فرصت به استراحت بپردازید. گوش به زنگ باشید، زیرا بیشتر صدمات بدنی زمانی اتفاق می افتد که انسان خسته است.
چطور درد زانو را تسکین دهیم؟
وقتی درد زانو به صورت مزمن در می آید زانو ورم می کند. برخی از بیماری ها باعث ورم و التهاب زانوها می شوند. صدمات زانو در ابتدا باعث ورم زانو می شود که خود سبب صدمات بیشتر خواهد شد و این روند همچنان ادامه پیدا می کند تا به صورت مزمن درمی آید.با محافظت های پزشکی می توان این چرخه معیوب را شکست و صدمات آتی بافت های زانو را به حداقل رساند.محافظت از زانو در مقابل بروز برخی از دردها بسیار مشکل است، ولی می توان با رعایت چند اصل مهم احتمال صدمه به زانوها را به حداقل کاهش داد:

• برای کاهش بیماری های زانو مثل (استئوآرتریت)، اگر چاق هستید، باید لاغر شوید. با لاغر شدن چه در کارهای روزمره و چه در قدم زدن، فشار روی زانوهایتان کاهش می یابد. کاهش وزن صدمات احتمالی به رباط ها و تاندون ها را کاهش می دهد
  اگر به درد مزمن زانو مبتلا هستید، به شنا و یا ورزش های آبی بپردازید. وقتی بدن در آب غوطه ور می شود، از وزن بدن کاسته می شود. در نتیجه وزن بدن به زانوها فشار وارد نمی کند. اگر به استخر دسترسی ندارید و یا علاقه ای به ورزش های آبی ندارید، به ورزش هایی بپردازید که باعث کشش بدن و ماهیچه ها شوند. ورزش هایی چون بسکتبال، تنیس و دویدن را کم انجام دهید. اگر با این گونه ورزش ها درد زانوی شما تشدید شد، حتماً آن را محدود کنید. به بدنتان توجه کنید، اگر احساس کردید برخی از حرکات ورزشی به شما صدمه وارد می کند، نوع ورزشتان را تغییر دهید.
• از زانوهایتان محافظت به عمل آورید. پوشیدن زانوبند هنگام ورزش شما را از برخی صدمات مصون نگه می دارد.هنگامی که رانندگی می کنید، از زانوهایتان در مقابل صدمات ناشی از داشبورد محافظت کنید.
  مراقبت خانگی از زانو درد:
  درد زانویی که شما را از راه رفتن باز می‌دارد، باید بوسیله پزشک مورد بررسی قرار گیرد.این توصیه‌ها به تسکین درد جزئی زانو کمک می کنند:
• استراحت دادن : استراحت در منزل از مهم ترین اصول درمان است.
• بریس زانو: زانو‌ی‌تان را بالا نگه دارید. می‌توانید زانو‌های‌تان را با گذاشتن بالش در زیر آنها بالا نگه دارید، یا بالشی را بین دو زانوی‌تان قرار دهید. قراردادن زانو در سطحی بلندتر از بدن باعث می شود نیروی جاذبه زمین، مایعات جمع شده در بافت صدمه دیده را کاهش داده، در نتیجه ورم نیز کمتر شده و خستگی را از ما دور می سازد.
• بستن زانوها : بستن زانوها به دو دلیل مفید است: هم ورم را کاهش می دهد و هم مکانیسم زانو را به نظم در می آورد. از بریس یا بانداژ زانو استفاده کنید.
• استفاده از داروها : اگر شما به زخم معده، بیماری کلیه و بیماری های خونی مبتلا نیستید، داروهای ضد التهابی در این مورد به شما کمک های فراوانی می کند. از داروهای مسکن معمول مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کمک به تسکین درد و ورم استفاده کنید.
• روی زانوی‌ دردناکتان فشار نیاورید و از انداختن وزن روی آن پرهیز کنید.
• با کیسه یخ زانو را به طور مکرر کمپرس سرد کنید. در روز اول هر ساعت برای ۱۵ دقیقه روی زانو کیسه یخ بگذارید. پس از روز اول، دست کم چهار با در روز روی زانو یخ بگذارید